Terapia uzależnień: Metoda leczenia różnych form uzależnienia

Wiele osób mylnie identyfikuje terapię uzależnień z odwykiem alkoholowym. Tymczasem zakres użyteczności terapii uzależnień jest znacznie szerszy i odnosi się od leczenia praktycznie wszystkich form uzależnienia – od alkoholizmu, po uzależnienie od Internetu i wiele innych.

Na czym polega terapia uzależnień? Jak przebiega? Ile trwa? Na te pytania odpowiemy w poniższym artykule. Ze względu na szeroki zakres i zróżnicowany charakter problematyki uzależnień tematykę terapii traktujemy w sposób ogólny. Terapia w leczeniu poszczególnych uzależnień różni się przebiegiem, czasem trwania oraz formą. Nierzadko różnice te obserwujemy w przypadku leczenia tej samej formy uzależnienia u dwójki różnych pacjentów.

Na czym polega terapia uzależnień?

Celem terapii uzależnień jest wyzwolenie pacjenta od czynnika, który go uzależnił. Co ważne dotyczy to wszystkich rodzajów uzależnień: psychicznych, fizycznych, społecznych oraz behawioralnych. Podczas terapii osoba uzależniona zdobywa wiedzę na temat uzależnienia, jego objawów, przebiegu, konsekwencji oraz wpływu na wszystkie sfery życia. Terapia ma również na celu wzmocnienie motywacji do rezygnacji z czynnika uzależniającego i przejęcia odpowiedzialności za swoje życie i zdrowie.

Oczekiwanym jest, że po zakończeniu leczenia pacjent zaprzestanie stosowania substancji psychoaktywnej lub praktykowania danego zachowania. W praktyce w wielu przypadkach za sukces terapeutyczny uznaje się znaczne ograniczenie kontaktu pacjentów z czynnikami uzależniającymi. Dodatkowo terapia ma za zadanie:

• ograniczyć szkodliwy wpływ skutków nałogu na życie pacjenta i jego rodziny,
• umożliwić pacjentowi powrót do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie,
• pomóc pacjentowi odnaleźć sens życia, a co za tym idzie motywację do rezygnacji z nałogu.

Jak przebiega?

Na terapię uzależnień zasadniczo składają się trzy fazy:

• detoksykacja (w przypadku uzależnień od substancji i środków psychoaktywnych),
• terapia podstawowa,
• terapia pogłębiona.

Terapia podstawowa opiera się na psychoterapii uzależnień. Ma na celu zmianę sposobu myślenia pacjenta, jego zachowań, przyzwyczajeń, a także reakcji w obliczu przeciwności i sytuacji stresujących, które dotychczas wyzwalały potrzebę sięgania po czynnik uzależniający.

Pacjent, który pomyślnie ukończył fazę terapii podstawowej może przejść do terapii pogłębionej. Terapię pogłębioną określa się również mianem terapii nawrotów. Obejmuje ona uczestnictwo w zajęciach indywidualnych i grupowych. Jej celem jest zapewnienie wsparcia i akceptacji ze strony osób, którym udało się pokonać nałóg i są zdecydowane dalej trwać we właściwych nawykach.

Ile trwa leczenie uzależnień?

W odpowiedzi na to pytanie możemy się powołać na długość trwania turnusów terapeutycznych w ośrodkach zamkniętych lub liczbę spotkań do odbycia w ramach realizowanej terapii stacjonarnej… Niestety, żadna z tych liczb nie wyznaczy deadline’u, w ramach którego osoba uzależniona nauczy się żyć bez czynnika, który ją uzależnił. Wieloletnia praktyka pozwala nam z całą świadomością stwierdzić, iż czas trwania leczenia uzależnień jest kwestią bardzo indywidualną. Zależy od szeregu czynników, zarówno tych, na które pacjent ma wpływ, jak i tych na które wpływu nie ma.

Ważnym jest również uświadomienie sobie faktu, iż z uzależnienia nie jesteśmy się w stanie wyleczyć. Możemy się nauczyć kontrolować nałóg, możemy się nauczyć żyć bez czynnika uzależniającego, jednak walka z uzależnieniem to stała i niekończąca się praca nad sobą, nad swoją motywacją i poszukiwaniem prawdziwej radości życia.